یاران ,شب قدر را قدر بدانیم ما در این سنگر بیش از دیگران نیاز مندیم
امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «[در شب قدر] قرآن را بر سرت بگذار و بگو: «اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ بِهِ وَ بِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فِیهِ وَ بِحَقِّکَ عَلَیْهِمْ فَلا أَحَدَ أَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ.» [سپس بگو:]
بِکَ یَا اللَّهُ (ده مرتبه)، ۱ ـ بِمُحَمَّدٍ (ده مرتبه)، ۲ ـ بِعَلِیٍّ (ده مرتبه)، ۳ ـ بِفَاطِمَهَ (ده مرتبه)، ۴ ـ بِالْحَسَنِ (ده مرتبه)، ۵ ـ بِالْحُسَیْنِ (ده مرتبه)، ۶ ـ بِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ (ده مرتبه)، ۷ ـ بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ (ده مرتبه)، ۸ ـ بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (ده مرتبه)، ۹ ـ بِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ (ده مرتبه)، ۱۰ ـ بعِلِیِّ بْنِ مُوسَى (ده مرتبه)، ۱۱ ـ بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ (ده مرتبه)، ۱۲ ـ بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ (ده مرتبه)، ۱۳ ـ بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ (ده مرتبه)، ۱۴ ـ بِالْحُجَّهِ (ده مرتبه)
سپس حاجت خود را ذکر کن. (اقبال الاعمال، ج۱، ص۱۸۷)
اعمال مخصوص شب نوزدهم
۱ ـ صد بار بگویید: «أستَغِفرُ اللهَ و أتوبُ إلَیه»
۲ ـ صد بار بگویید: «اللهمَّ العَن قَتَلَۀَ أمیرالمؤمنین».
۳ ـ این دعا را بخوانید: «یا ذَا الَّذِی کانَ قَبْلَ کُلِّ شَیْءٍ، ثُمَّ خَلَقَ کُلَّ شَیْءٍ، ثُمَّ یَبْقى وَ یَفْنى کُلُّ شَیْءٍ، یا ذَا الَّذِی لَیْسَ فِی السَّمواتِ الْعُلى وَ لا فِی الْأَرَضِینَ السُّفْلى، وَ لا فَوْقَهُنَّ وَ لا بَیْنَهُنَّ وَ لا تَحْتَهُنَّ إِلهٌ یُعْبَدُ غَیْرُهُ، لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً لا یَقْدِرُ عَلى إِحْصائِهِ إِلَّا أَنْتَ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، صَلاهً لا یَقْدِرُ عَلى إِحْصائِها إِلَّا أَنْت.» (اقبال الاعمال، ج۱، ص۱۸۷ و ۱۸۸)
۴ ـ این دعا را هم بخوانید: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِیمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ وَ فِی الْقَضَاءِ الَّذِی لَا یُرَدُّ وَ لَا یُبَدَّلُ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمُ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ عُمُرِی وَ تُوَسِّعَ عَلَیَّ [لِی] فِی رِزْقِی [وَ تُقَدِّرَ لِی فِی جَمِیعِ أُمُورِی مَا هُوَ خَیْرٌ لِی فِی دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ] وَ تَفْعَلَ بِی کَذَا وَ کَذَا.» (اقبال الاعمال، ج۱، ص۱۸۸)
۵ ـ این دعا را بخوانید: «سُبْحَانَ مَنْ لَا یَمُوتُ سُبْحَانَ مَنْ لَا یَزُولُ مُلْکُهُ سُبْحَانَ مَنْ لَا تَخْفَى عَلَیْهِ خَافِیَهٌ سُبْحَانَ مَنْ لَا تَسْقُطُ وَرَقَهٌ إِلَّا یَعْلَمُها [بِعِلْمِهِ] وَ لا حَبَّهٍ فِی ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ إِلَّا فِی کِتابٍ مُبِینٍ [یَعْلَمُهُ وَ قَدَّرَهُ] إِلَّا بِعِلْمِهِ وَ بِقُدْرَتِهِ فَسُبْحَانَهُ سُبْحَانَهُ سُبْحَانَهُ سُبْحَانَهُ سُبْحَانَهُ سُبْحَانَهُ سُبْحَانَهُ مَا أَعْظَمَ شَأْنَهُ وَ أَجَلَّ سُلْطَانَهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ [وَ اجْعَلْنَا مِنْ عُتَقَائِکَ وَ سُعَدَاءِ خَلْقِکَ بِمَغْفِرَتِکَ إِنَّکَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ]. » (اقبال الاعمال، ج۱، ص۱۸۸)
اعمال مخصوص شب بیست و یکم
در روایات، نسبت به اعمال این شب، تأکید بیشتری شده است.
عبد الواحد بن مختار انصاری می گوید: «به امام محمد باقر (علیه السلام) عرض کردم: در مورد شب قدر به من خبر دهید. حضرت فرمود شب قدر را در دو شب «بیست و یکم» و «بیست و سوم» طلب کنید. عرض کردم: کدام یک از این ها شب قدر است؟ امام فرمود: چه اشکالی دارد که در هر دو شب تلاش و کوشش کنی؟»؛ «عَبْدِ الْوَاحِدِ بْنِ الْمُخْتَارِ الْأَنْصَارِیِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ ع أَخْبِرْنِی عَنْ لَیْلَهِ الْقَدْرِ قَالَ الْتَمِسْهَا فِی لَیْلَهِ إِحْدَى وَ عِشْرِینَ وَ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ فَقُلْتُ أَفْرِدْهَا لِی فَقَالَ وَ مَا عَلَیْکَ أَنْ تَجْتَهِدَ فِی لَیْلَتَیْنِ.» (اقبال الاعمال، ج۱، ص۱۹۴)
۱ ـ این دعا را در شب بیست و یکم بخوانید:
«لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُدَبِّرُ الْأُمُورِ وَ مُصَرِّفُ الدُّهُورِ وَ خَالِقُ الْأَشْیَاءِ جَمِیعِهَا بِحِکْمَتِهِ دَالَّهً عَلَى أَزَلِیَّتِهِ وَ قِدَمِهِ جَاعِلُ الْحُقُوقِ الْوَاجِبَهِ لِمَا یَشَاءُ رَأْفَهً مِنْهُ وَ رَحْمَهً یَسْأَلُهَا سَائِلٌ وَ یَأْمُلُ [لِیَسْأَلَ بِهَا سَائِلٌ وَ یَأْمُلَ] إِجَابَهَ دُعَائِهِ بِهَا آمِلٌ فَسُبْحَانَ مَنْ خَلَقَ [وَ] الْأَسْبَابُ إِلَیْهِ کَثِیرَهٌ وَ الْوَسَائِلُ إِلَیْهِ مَوْجُودَهٌ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِی لَا تَعْتَوِرُهُ فَاقَهٌ وَ لَا تَسْتَذِلُّهُ حَاجَهٌ وَ لَا تُطِیفُ بِهِ ضَرُورَهٌ وَ لَا یَحْذَرُ إِبْطَاءَ رِزْقِ رَازِقٍ وَ لَا سَخْطَهَ [سَخَطَ] خَالِقٍ فَإِنَّهُ الْقَدِیرُ عَلَى رَحْمَهِ مَنْ هُوَ بِهَذِهِ الْخِلَالِ مَقْهُورٌ وَ فِی مَضَائِقِهَا مَحْصُورٌ یَخَافُ وَ یَرْجُو مَنْ بِیَدِهِ الْأُمُورُ وَ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ وَ هُوَ عَلَى مَا یَشَاءُ قَدِیرٌ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیِّکَ مُؤَدِّی الرِّسَالَهِ وَ مُوضِحِ الدَّلَالَهِ أَوْصَلَ کِتَابَکَ وَ اسْتَحَقَّ ثَوَابَکَ وَ أَنْهَجَ سَبِیلَ حَلَالِکَ وَ حَرَامِکَ وَ کَشَفَ عَنْ شَعَائِرِکَ وَ أَعْلَامِکَ فَإِنَّ هَذِهِ اللَّیْلَهَ الَّتِی وَسَمْتَهَا بِالْقَدْرِ وَ أَنْزَلْتَ فِیهَا مُحْکَمَ الذِّکْرِ وَ فَضَّلْتَهَا عَلَى أَلْفِ شَهْرٍ وَ هِیَ لَیْلَهُ مَوَاهِبِ الْمَقْبُولِینَ وَ مَصَائِبِ الْمَرْدُودِینَ فَیَا خُسْرَانَ مَنْ بَاءَ فِیهَا بِسَخَطِهِ وَ یَا وَیْحَ مَنْ حُظِیَ فِیهَا بِرَحْمَتِهِ اللَّهُمَّ فَارْزُقْنِی قِیَامَهَا وَ النَّظَرَ إِلَى مَا عَظَّمْتَ مِنْهَا مِنْ غَیْرِ حُضُورِ أَجَلٍ وَ لَا قُرْبِهِ وَ لَا انْقِطَاعِ أَمَلٍ وَ لَا فَوْتِهِ وَ وَفِّقْنِی فِیهَا لِعَمَلٍ تَرْفَعُهُ وَ دُعَاءٍ تَسْمَعُهُ وَ تَضَرُّعٍ تَرْحَمُهُ وَ شَرٍّ تَصْرِفُهُ وَ خَیْرٍ تَهَبُهُ وَ غُفْرَانٍ تُوجِبُهُ وَ رِزْقٍ تُوَسِّعُهُ وَ دَنَسٍ تُطَهِّرُهُ وَ إِثْمٍ تَغْسِلُهُ وَ دَیْنٍ تَقْضِیهِ وَ حَقٍّ تَتَحَمَّلُهُ وَ تُؤَدِّیهُ وَ صِحَّهٍ تُتِمُّهَا وَ عَافِیَهٍ تُنْمِیهَا وَ أَشْعَاثٍ تَلُمُّهَا وَ أَمْرَاضٍ تَکْشِفُهَا [تَشْفِیهَا] وَ صَنْعَهٍ تَکْنِفُهَا وَ مَوَاهِبَ تَکْثِفُهَا وَ مَصَائِبَ تَصْرِفُهَا وَ أَوْلَادٍ وَ أَهْلٍ تُصْلِحُهُمْ وَ أَعْدَاءٍ تَغْلِبُهُمْ وَ تَقْهَرُهُمْ وَ تَکْفِی مَا أَهَمَّ مِنْ أَمْرِهِمْ وَ تَقْدِرُ عَلَى قُدْرَتِهِمْ وَ تَسْطُو بِسَطَوَاتِهِمْ وَ تَصُولُ عَلَى صَوْلَاتِهِمْ وَ تَغُلُّ أَیْدِیَهُمْ إِلَى صُدُورِهِمْ وَ تُخْرِسُ عَنْ مَکَارِهِی أَلْسِنَتَهُمْ وَ تَرُدُّ رُءُوسَهُمْ عَلَى صُدُورِهِمْ اللَّهُمَّ سَیِّدِی وَ مَوْلَایَ اکْفِنِی الْبَغْیَ وَ مُصَارَعَهَ الْغَدْرِ وَ مَعَاطِبَهُ وَ اکْفِنِی سَیِّدِی شَرَّ عِبَادِکَ وَ اکْفِ شَرَّ جَمِیعِ عِبَادِکَ وَ انْشُرْ عَلَیْهِمُ الْخَیْرَاتِ مِنِّی حَتَّى تُنْزِلَ عَلَیَّ فِی الْآخِرِینَ وَ اذْکُرْ وَالِدَیَّ وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ مَغْفِرَتِکَ ذِکْرَى سَیِّدٍ قَرِیبٍ لِعَبِیدٍ وَ إِمَاءٍ فَارَقُوا الْأَحِبَّاءَ وَ خَرِسُوا عَنِ النَّجْوَى وَ صَمُّوا عَنِ النِّدَاءِ وَ حَلُّوا أَطْبَاقَ الثَّرَى وَ تُمَزِّقُهُمُ الْبِلَى اللَّهُمَّ إِنَّکَ أَوْجَبْتَ لِوَالِدَیَّ عَلَیَّ حَقّاً وَ قَدْ أَدَّیْتُهُ بِالاسْتِغْفَارِ لَهُمَا إِلَیْکَ إِذْ لَا قُدْرَهَ لِی عَلَى قَضَائِهِ إِلَّا مِنْ جِهَتِکَ وَ فَرَضْتَ لَهُمَا فِی دُعَائِی فَرْضاً قَدْ أَوْفَدْتُهُ عَلَیْکَ إِذْ حَلَّتْ بِیَ الْقُدْرَهُ عَلَى وَاجِبِهَا وَ أَنْتَ تَقْدِرُ وَ کُنْتُ لَا أَمْلِکُ وَ أَنْتَ تَمْلِکُ اللَّهُمَّ لَا تَحْلُلْ فِیمَا أَوْجَبْتَ وَ لَا تُسَلِّمْنِی فِیمَا فَرَضْتَ وَ أَشْرِکْنِی فِی کُلِّ صَالِحِ دُعَاءٍ أَجَبْتَهُ وَ أَشْرِکْ فِی صَالِحِ دُعَائِی جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ إِلَّا مَنْ عَادَى أَوْلِیَاءَکَ وَ حَارَبَ أَصْفِیَاءَکَ وَ أَعْقَبَ بِسُوءِ الْخِلَافَهِ أَنْبِیَاءَکَ وَ مَاتَ عَلَى ضَلَالَتِهِ وَ انْطَوَى فِی غَوَایَتِهِ فَإِنِّی أَبْرَأُ إِلَیْکَ مِنْ دُعَاءٍ لَهُمْ أَنْتَ الْقَائِمُ عَلى کُلِّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ غَفَّارٌ لِلصَّغَائِرِ وَ الْمُوبِقُ بِالْکَبَائِرِ بِ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَانْشُرْ عَلَیَّ رَأْفَتَکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ کَثِیراً.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۱۹۶ و ۱۹۷)
۲ ـ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید: در شب بیست و یک ماه رمضان این دعا را بخوانید: «أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ الْجَنَّهَ حَقٌّ وَ النَّارَ حَقٌّ وَ أَنَّ السَّاعَهَ آتِیَهٌ لا رَیْبَ فِیها وَ أَنَّ اللَّهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ وَ أَشْهَدُ أَنَّ الرَّبَّ رَبِّی لَا شَرِیکَ لَهُ وَ لَا وَلَدَ لَهُ وَ لَا وَالِدَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّهُ الْفَعَّالُ لِمَا یُرِیدُ وَ الْقَادِرُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ وَ الصَّانِعُ لِمَا یُرِیدُ وَ الْقَاهِرُ مَنْ یَشَاءُ وَ الرَّافِعُ مَنْ یَشَاءُ مَالِکُ الْمُلْکِ وَ رَازِقُ الْعِبَادِ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ الْعَلِیمُ الْحَلِیمُ أَشْهَدُ أَشْهَدُ أَشْهَدُ أَشْهَدُ أَشْهَدُ أَشْهَدُ أَشْهَدُ أَنَّکَ سَیِّدِی کَذَلِکَ وَ فَوْقَ ذَلِکَ لَا یَبْلُغُ الْوَاصِفُونَ کُنْهَ عَظَمَتِکَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اهْدِنِی وَ لَا تُضِلَّنِی بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنِی إِنَّکَ أَنْتَ الْهَادِی الْمَهْدِیُّ.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۱۹۷)
۳ ـ امام صادق (علیه السلام) می فرماید: این دعا را بخوانید: «یَا مُولِجَ اللَّیْلِ فِی النَّهَارِ وَ مُولِجَ النَّهَارِ فِی اللَّیْلِ وَ مُخْرِجَ الْحَیِّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ مُخْرِجَ الْمَیِّتِ مِنَ الْحَیِّ یَا رَازِقَ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا اللَّهُ یَا رَحِیمُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ لَکَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْیَا وَ الْکِبْرِیَاءُ وَ الْآلَاءُ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ إِنْ کُنْتَ قَضَیْتَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ تَنَزُّلَ الْمَلَائِکَهِ وَ الرُّوحِ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ حَکِیمٍ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلِ اسْمِی فِی السُّعَدَاءِ وَ رُوحِی مَعَ الشُّهَدَاءِ وَ إِحْسَانِی فِی عِلِّیِّینَ وَ إِسَاءَتِی مَغْفُورَهً وَ أَنْ تَهَبَ لِی یَقِیناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِی وَ إِیمَاناً یُذْهِبُ الشَّکَّ عَنِّی وَ رِضًى بِمَا قَسَمْتَ لِی وَ آتِنِی فِی الدُّنْیا حَسَنَهً وَ فِی الْآخِرَهِ حَسَنَهً وَ قِنِی عَذَابَ النَّارِ وَ ارْزُقْنِی یَا رَبِّ فِیهَا ذِکْرَکَ وَ شُکْرَکَ وَ الرَّغْبَهَ وَ الْإِنَابَهَ إِلَیْکَ وَ التَّوْبَهَ وَ التَّوْفِیقَ لِمَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى [تُحِبُّهُ وَ تَرْضَاهُ] وَ لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ شِیعَهَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ لَا تَفْتِنِّی بِطَلَبِ مَا زَوَیْتَ عَنِّی بِحَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ وَ أَغْنِنِی یَا رَبِّ بِرِزْقٍ مِنْکَ وَاسِعٍ بِحَلَالِکَ عَنْ حَرَامِکَ وَ ارْزُقْنِی الْعِفَّهَ فِی بَطْنِی وَ فَرْجِی وَ فَرِّجْ عَنِّی کُلَّ هَمٍّ وَ غَمٍّ وَ لَا تُشْمِتْ بِی عَدُوِّی وَ وَفِّقْ لِی لَیْلَهَ الْقَدْرِ عَلَى أَفْضَلِ مَا رَآهَا أَحَدٌ وَ وَفِّقْنِی لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ وَ افْعَلْ بِی کَذَا وَ کَذَا السَّاعَهَ السَّاعَهَ حَتَّى یَنْقَطِعَ النَّفَسُ زِیَادَهٌ بِغَیْرِ الرِّوَایَهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْسِمْ لِی حِلْماً یَسُدُّ عَنِّی بَابَ الْجَهْلِ وَ هُدًى تَمُنُّ بِهِ عَلَیَّ مِنْ کُلِّ ضَلَالَهٍ وَ غِنًى تَسُدُّ بِهِ عَنِّی بَابَ کُلِّ فَقْرٍ وَ قُوَّهً تَرُدُّ بِهَا عَنِّی کُلَّ ضَعْفٍ وَ عِزّاً تُکْرِمُنِی بِهِ عَنْ کُلِّ ذُلٍّ وَ رِفْعَهً تَرْفَعُنِی بِهَا عَنْ کُلِّ ضَعَهٍ وَ أَمْناً تَرُدُّ بِهِ عَنِّی کُلَّ خَوْفٍ وَ عَافِیَهً تَسْتُرُنِی بِهَا مِنْ کُلِّ بَلَاءٍ وَ عِلْماً تَفْتَحُ لِی بِهِ کُلَّ یَقِینٍ وَ یَقِیناً تُذْهِبُ بِهِ عَنِّی کُلَّ شَکٍّ وَ دُعَاءً تَبْسُطُ لِی بِهِ الْإِجَابَهَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ وَ فِی هَذِهِ السَّاعَهِ السَّاعَهَ السَّاعَهَ یَا کَرِیمُ وَ خَوْفاً تُیَسِّرُ لِی بِهِ کُلَّ رَحْمَهٍ وَ عِصْمَهً تَحُولُ بَیْنِی وَ بَیْنَ الذُّنُوبِ حَتَّى أُفْلِحَ بِهَا بَیْنَ الْمَعْصُومِینَ عِنْدَکَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ». (اقبال الأعمال، ج۱، ص۱۹۸)
اعمال مخصوص شب بیست و سوم
اهمیت این شب:
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید: «شب قدر، شب بیست و سوم است»؛ «لَیْلَهُ الْقَدْرِ [لیله] ثَلَاثٌ وَ عِشْرُون» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۲۰۷)
امام محمد باقر (علیه السلام می فرماید: «مردی به نام جهنی [عبد الرحمن بن انیس انصاری] نزد رسول خدا آمد و عرض کرد: ای رسول خدا! من شترها و گوسفندان و غلام هایی دارم و [نمی توانم همیشه خدمت شما برسم] دوست دارم در ماه رمضان شبی را معرفی کنید که در آن شب خدمت شما برسم و نماز بخوانم.
پیامبر اکرم چیزی در گوش او فرمود و او هم از محضر رسول خدا مرخص شد.
سپس مردم می دیدند که هر وقت شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان فرار می رسید، «جهنی» با گوسفندان، شترها و خانواده و غلام های خود وارد مدینه می شد، و هنگام صبح از شهر خارج می شد»؛ «سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ إِنَّ الْجُهَنِیَّ أَتَى رَسُولَ اللَّهِ ص فَقَالَ لَهُ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ لِی إِبِلًا وَ غَنَماً وَ غِلْمَهً فَأُحِبُّ أَنْ تَأْمُرَنِی بِلَیْلَهٍ أَدْخُلُ فِیهَا فَأَشْهَدُ الصَّلَاهَ وَ ذَلِکَ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ فَدَعَاهُ رَسُولُ اللَّهِ ص فَسَارَّهُ فِی أُذُنِهِ قَالَ فَکَانَ الْجُهَنِیُّ إِذَا کَانَتْ لَیْلَهُ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ دَخَلَ بِإِبِلِهِ وَ غَنَمِهِ وَ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ وَ غِلْمَتِهِ فَکَانَ تِلْکَ اللَّیْلَهَ لَیْلَهَ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ بِالْمَدِینَهِ فَإِذَا أَصْبَحَ خَرَجَ بِأَهْلِهِ وَ غَنَمِهِ وَ إِبِلِهِ إِلَى مَکَانِهِ.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۲۰۷)
اعمال این شب:
۱ ـ تلاش بیشتر در احیا و شب زنده داری
ابونعیم می گوید: «پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در شب بیست و سوم ماه رمضان، اب به صورت اعضای خانواده اش می پاشید تا آن شب را بیدار بمانند»؛ «أَنَّ النَّبِیَّ ص کَانَ یَرُشُّ عَلَى أَهْلِهِ الْمَاءَ لَیْلَهَ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ یَعْنِی مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۲۰۷)
۲ ـ دو بار غسل کنید. یک بار در اول شب و بار دوم در آخر شب.
یزید بن معاویه می گوید: دیدم که امام صادق (علیه السلام) در شب بیست و سوم ماه رمضان، دو بار غسل کرد. یک بار در اول شب و بار دیگر، در اخر شب.»؛ «یَزِیدَ [بُرَیْدٍ] بْنِ مُعَاوِیَهَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: رَأَیْتُهُ اغْتَسَلَ فِی لَیْلَهِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ مَرَّهً فِی أَوَّلِ اللَّیْلِ وَ مَرَّهً فِی آخِرِهِ.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۲۰۷)
۳ ـ سوره های «عنکبوت» و «روم» را بخوانید. (قرآن هایی که به خط عثمان طه هستند ص۳۹۶ و ۴۰۴)
امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «کسی که سورۀ عنکبوت و روم را در شب بیست و سوم ماه رمضان بخواند، به خدا قسم از اهل بهشت است»؛ «مَنْ قَرَأَ سُورَهَ الْعَنْکَبُوتِ وَ الرُّومِ فِی لَیْلَهِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ فَهُوَ وَ اللَّهِ یَا بَا مُحَمَّدٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّهِ لَا أَسْتَثْنِی فِیهِ أَبَداً وَ لَا أَخَافُ أَنْ یَکْتُبَ اللَّهُ تَعَالَى عَلَیَّ فِی یَمِینِی إِثْماً وَ إِنَّ لِهَاتَیْنِ السُّورَتَیْنِ مِنَ اللَّهِ تَعَالَى مَکَاناً.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۲۱۱)
۴ ـ سورۀ حم دخان را بخوانید. (قرآن هایی که به خط عثمان طه هستند، ص۴۹۶)
۵ ـ تلاوت هزار بار سورۀ قدر
امام صادق (علیه السلام) می فرماید: اگر مردی در شب بیست و سوم، هزار بار سورۀ «انا انزلناه فی لیلۀ القدر» را بخواند، در حالی صبح می کند که یقینش به ما زیاد خواد شد و این یقین حاصل نمی شود، مگر به خاطر خوابی که خواهد دید»؛ «لَوْ قَرَأَ رَجُلٌ لَیْلَهَ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ أَلْفَ مَرَّهٍ لَأَصْبَحَ وَ هُوَ شَدِیدُ الْیَقِینِ بِالاعْتِرَافِ بِمَا یَخْتَصُّ فِینَا وَ مَا ذَاکَ إِلَّا لِشَیْءٍ عَایَنَهُ فِی نَوْمِهِ.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۲۱۱)
۶ ـ دعای «اللهم کن لولیک» را زیاد بخوانید.
۷ ـ تأکید در خواندن صد رکعت نماز:
امام محمد باقر (علیه السلام) می فرماید: کسی که شب بیست و سوم را احیا بدارد و صد رکعت نماز در آن بخواند، خداوند معیشت دنیای او را وسعت می دهد. امر دشمنانش را به عهده می گیرد و او را از شر مصیبت ها حفظ خواهد کرد. هراس منکر و نکیر را از دل وی بر می دارد و از قبرش خارج می شود در حالی که برای اهل محشر نورانی خواهد بود. نامۀ اعمالش را به دست راستش می دهند و برائت از آتش جهنم را برای وی می نویسند…»؛ «مَنْ أَحْیَا لَیْلَهَ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ صَلَّى فِیهَا مِائَهَ رَکْعَهٍ وَسَّعَ اللَّهُ عَلَیْهِ مَعِیشَتَهُ فِی الدُّنْیَا وَ کَفَاهُ أَمْرَ مَنْ یُعَادِیهِ وَ أَعَاذَهُ مِنَ الْغَرَقِ وَ الْهَدْمِ وَ الشَّرْقِ وَ مِنْ شَرِّ السِّبَاعِ وَ دَفَعَ عَنْهُ هَوْلَ مُنْکَرٍ وَ نَکِیرٍ وَ خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ وَ نُورُهُ یَتَلَأْلَأُ لِأَهْلِ الْجَمْعِ وَ یُعْطَى کِتَابُهُ بِیَمِینِهِ وَ یُکْتَبُ لَهُ بَرَاءَهً مِنَ النَّارِ وَ جَوَازاً عَلَى الصِّرَاطِ وَ أَمَاناً مِنَ الْعَذَابِ وَ یَدْخُلُ الْجَنَّهَ بِغَیْرِ حِسَابٍ وَ یُجْعَلُ فِیهَا مِنْ رُفَقَاءِ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۲۱۳ و ۲۱۴)
۸ ـ پیامبر اکرم می فرماید: در شب بیست و سوم، این دعا را بخوانید: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِکَهِ وَ الرُّوحِ سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الرُّوحِ وَ الْعَرْشِ سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْبِحَارِ وَ الْجِبَالِ سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ یُسَبِّحُ لَهُ الْحِیتَانُ وَ الْهَوَامُّ وَ السِّبَاعُ فِی الْآکَامِ سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ سَبَّحَتْ لَهُ الْمَلَائِکَهُ الْمُقَرَّبُونَ سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ عَلَا فَقَهَرَ وَ خَلَقَ فَقَدَرَ سُبُّوحٌ سُبُّوحٌ سُبُّوحٌ سُبُّوحٌ سُبُّوحٌ سُبُّوحٌ سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ قُدُّوسٌ قُدُّوسٌ قُدُّوسٌ قُدُّوسٌ قُدُّوسٌ قُدُّوسٌ.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۲۰۸)
۹ ـ امام حسن مجتبی (علیه السلام) در شب قدر این دعا را می خواند: «یَا بَاطِناً فِی ظُهُورِهِ وَ یَا ظَاهِراً فِی بُطُونِهِ وَ یَا بَاطِناً لَیْسَ یَخْفَى وَ یَا ظَاهِراً لَیْسَ یُرَى یَا مَوْصُوفاً لَا یَبْلُغُ بِکَیْنُونَتِهِ مَوْصُوفٌ وَ لَا حَدٌّ مَحْدُودٌ وَ یَا غَائِباً غَیْرَ مَفْقُودٍ وَ یَا شَاهِداً غَیْرَ مَشْهُودٍ یُطْلَبُ فَیُصَابُ وَ لَمْ یَخْلُ مِنْهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا بَیْنَهُمَا طَرْفَهَ عَیْنٍ لَا یُدْرَکُ بِکَیْفٍ وَ لَا یُؤَیَّنُ بِأَیْنٍ وَ لَا بِحَیْثٍ أَنْتَ نُورُ النُّورِ وَ رَبُّ الْأَرْبَابِ أَحَطْتَ بِجَمِیعِ الْأُمُورِ سُبْحَانَ مَنْ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَکَذَا وَ لَا هَکَذَا غَیْرُهُ ثُمَّ تَدْعُو بِمَا تُرِیدُ.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۲۱۱)
۱۰ ـ این دعا را هم بخوانید: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ سُؤَالَ الْمِسْکِینِ الْمُسْتَکِینِ وَ أَبْتَغِی إِلَیْکَ ابْتِغَاءَ الْبَائِسِ الْفَقِیرِ وَ أَتَضَرَّعُ إِلَیْکَ تَضَرُّعَ الضَّعِیفِ الضَّرِیرِ وَ أَبْتَهِلُ إِلَیْکَ ابْتِهَالَ الْمُذْنِبِ الذَّلِیلِ وَ أَسْأَلُکَ مَسْأَلَهَ مَنْ خضع [خَضَعَتْ] لَکَ نَفْسُهُ وَ رَغِمَ لَکَ أَنْفُهُ وَ عَفَّرَ لَکَ وَجْهَهُ وَ خَضَعَتْ لَکَ نَاصِیَتُهُ وَ اعْتَرَفَ بِخَطِیئَتِهِ وَ فَاضَتْ لَکَ عَبْرَتُهُ وَ انْهَمَلَتْ لَکَ دُمُوعُهُ وَ ضَلَّتْ عَنْهُ حِیلَتُهُ وَ انْقَطَعَتْ عَنْهُ حُجَّتُهُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْکَ وَ بِحَقِّکَ الْعَظِیمِ عَلَیْهِمْ أَنْ تُصَلِّی عَلَیْهِمْ کَمَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى نَبِیِّکَ وَ آلِ نَبِیِّکَ وَ أَنْ تُعْطِیَنِی أَفْضَلَ مَا أَعْطَیْتَ السَّائِلِینَ مِنْ عِبَادِکَ الْمَاضِینَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَفْضَلَ مَا تُعْطِی الْبَاقِینَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَفْضَلَ مَا تُعْطِی مَنْ تَخْلُقُهُ مِنْ أَوْلِیَائِکَ إِلَى یَوْمِ الدِّینِ مِمَّنْ جَعَلْتَ لَهُ خَیْرَ الدُّنْیَا وَ خَیْرَ الْآخِرَهِ یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ وَ أَعْطِنِی فِی مَجْلِسِی هَذَا مَغْفِرَهَ مَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِی وَ اعْصِمْنِی فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِی وَ ارْزُقْنِی الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ فِی عَامِی هَذَا مُتَقَبَّلًا مَبْرُوراً خَالِصاً لِوَجْهِکَ یَا کَرِیمُ وَ ارْزُقْنِیهِ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ وَ اکْفِنِی مَئُونَهَ نَفْسِی وَ اکْفِنِی مَئُونَهَ عِیَالِی وَ اکْفِنِی مَئُونَهَ خَلْقِکَ وَ اکْفِنِی شَرَّ فَسَقَهِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ وَ اکْفِنِی شَرَّ فَسَقَهِ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ اکْفِنِی شَرَّ کُلِّ دَابَّهٍ أَنْتَ آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبِّی عَلى صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ.» (اقبال الأعمال، ج۱، ص۲۱۰)
نظرات شما عزیزان:
